Egzystencjalizującemu, bo było to wówczas modne, Bolesławowi L‑k z Warszawy przypomni autorka wiersza O śmierci bez przesady („Kto twierdzi, że jest wszechmocna, / sam jest żywym dowodem, / że wszechmocna nie jest”) rzecz absolutnie elementarną: „Niech Pan pomyśli o życiu jak o niezwykłej przygodzie, która się Panu wydarzyła”.

I żeby nie było tak serio, „podyskutuje” sobie po swojemu z panem Homo (Trzebinia) o autorze Iliady i Odysei: „Zapytuje Pan, jakie jest nasze zdanie o Homerze. Dotychczas jak najlepsze. A co, stało się coś?”.

Wrodzony jej zmysł zabawy nie tylko ratował ją w redakcyjnych godzinach obowiązkowej nudy od nerwowego załamania, on pozwalał wśród zręcznych, finezyjnych przekomarzanek elegancko odmówić, ot, choćby Ludomirowi z Olsztyna:

Chociaż zapach siarki bywa nieraz zbawienny dla młodych płuc, pani redaktor w Poczcie literackiej radzi nie przeceniać siły Bachusa i jego roli w twórczości, uderzając z całą mocą w „złudne przeświadczenie, że alkohol pomaga w pisaniu, rozzuchwala wyobraźnię, zaostrza dowcip”. Zapewnia „Kochanego Pana Bronka” z Lasek, że wszystko, co wartościowe, „powstało okropnie na trzeźwo, bez rozkosznego szumu w głowie”. I nareszcie kończy swoje kazanie w dobrze znanym nam przewrotno‑szymborskim stylu:

Lepszym od alkoholu rozzuchwalaczem wyobraźni jest Lechoniowy „haszysz miłości”, a najlepszym – rana w sercu, zawód miłosny… Albowiem „poezja […] świetnie rozkwita na glebie źle ulokowanych uczuć i w klimacie pewnej psychicznej niewygody”. Obstajemy – powiada przewrotnie Szymborska – „przy jednym bodaj rozczarowaniu na twarz, ale rad w sprawach sercowych nie udzielamy”.

Skoro w poezji noblistki nie znajdujemy explicite analogicznej Ars poetiki, byłoby ciekawą zabawą poszukanie jej strzępków i drobin w pocztowych przekomarzankach z potencjalnymi adeptami tej pięknej i wcale niełatwej sztuki. A zatem… Pradziedziną, sferą odniesienia naszego życia i naszej twórczości jest rzeczywistość, licząca się poezja powinna ją uwzględniać i się z nią liczyć. Nie znaczy to jednak, że Ary ze Szczecina nie może napisać: „Tonę w cukrach świata jak ciało zbudzone korą szpaka”; jego stochastyczne układanki słowne, uznane pewnie za rewolucyjne, mogą się jednak spotkać z przykrym oporem czytelniczej świadomości… Ten sam los może spotkać Tomistę z Sopotu, u którego „jabłoń owocuje piersiami zgwałconych dziewcząt” (pewnie dopiero co czytał w wypiekami Jadwigę Bolesława Leśmiana). Naturalność w poezji idzie w parze z zaokienną rzeczywistością. Rozpoetyzowanym do szaleństwa, niepomnym, że górnolotność budzi dziś tylko popłoch, mozolnym i jałowym tłumaczom „z języka prostego na zawiły” rzuca Szymborska niczym dobra matka: „No więc jak, odpinamy skrzydła i próbujemy tworzyć na piechotę?”.

A jednak w tym miejscu, gdy mowa o „rzeczywistości” i kurczowym trzymaniu się ziemi, dzwoni jakiś maleńki dzwoneczek, delikatnie ostrzegający przed czymś, co w ideologicznym zapale może iść ociupinkę za daleko. I nagle przypomina się, w jakiej epoce i systemie było to pisane i jakim organie prasowym. Coś nadmiernie kusego, ciasnego wplątuje się w niektóre fragmenty Poczty…, coś, co łatwo daje się odnieść i ponazywać, ale właściwie po co… Korci jednak pokazanie starych wariatów potrącających dzwoneczki…

Dziwna pasja socjologizowania – od nudnego Balzaka po profesora Żółkiewskiego z „Kuźnicy” i IBL‑u. Zamiast „ankiety personalnej” bohaterów powieści Manna wolałabym, za psychologią głębi, zanurzyć się w labirynt rozognionej miłością świadomości Hansa Castorpa, kradnącego tajemniczej, nieprzeniknionej Kławdii Chauchat… zdjęcie rentgenowskie jej chorych płuc.