Cykl otworzył kilkanaście miesięcy temu („LW” nr 21 z 7–13 czerwca 2023) artykuł Janewa zatytułowany Отправна точка в поезията на междувоенния авангард (Punkt wyjścia w poezji awangardy międzywojennej), który wraz z ilustrującymi go ponad dwudziestoma wierszami Tadeusza Peipera i Juliana Przybosia na trzech wielkoformatowych gazetowych stronach zapoznaje bułgarskiego czytelnika z czynnikami i okolicznościami, jakie towarzyszyły pojawieniu się w polskiej literaturze nurtu awangardowego.

I potem…

Ograniczę się do podania tytułów, obejmujących także nazwiska omawianych poetów, i danych bibliograficznych.

W poświęconym Aleksandrowi Watowi artykule Janew szczegółowo omawia między innymi poglądy poety na cechy i nazwy różnych awangardowych kierunków polskiej poezji; wyraźnie protestuje przy tym przeciwko częstemu określaniu jego twórczości jako futurystycznej, jego zdaniem ma ona z tym kierunkiem niewiele wspólnego i raczej należałoby ją zaliczyć do dadaizmu. Opinię tę potwierdza cytowana przez Jankowa Krystyna Pertych, podkreślając jednak wyraźny we wczesnej twórczości Wata i jego poetyckich towarzyszy heterogeniczny charakter kierunków i ich wzajemne przenikanie. W komentarzach do takich tekstów jak brawurowo przetłumaczona przez Gałązkę i Pyrwanowa proza JA z jednej strony i JA z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka (a po bułgarsku: АЗ от едната и АЗ от другата страна на мопсочугунена печка) sam Wat wyróżnia w tym swoim młodzieńczym utworze kilka podstawowych „nowości”, na przykład rozgraniczenie składni poetyckiej i składni racjonalnej, mające na celu podkreślenie nie tyle logicznej, ile podpowierzchniowej treści tekstu, czy testowanie składni aż do tej granicy, za którą przekształca się ona w bezsens i brednie.

W zakończeniu artykułu Janew stwierdza: „Wat tworzy swój język poetycki, mieszczący się między profetyczną, epifanijną narracją a ośmieszaniem tego typu komunikacji za pomocą groteski, zrywania z logiką i stosowania neologizmów, których etymologia często albo jest całkowicie niejasna, albo parodiuje pojęcia religijne (cherubiny, Abraham, bramy raju itp.). Sprawia to, że jego «namopanik» stanowi zarówno wyzwanie dla wysiłków interpretatorów (i tłumaczy!), jak i przeszkodę wobec prób egzegezy”.

I dalej: „Wojciech Gałązka i Petyr Pyrwanow sprostali tym wyzwaniom: w bułgarskim tłumaczeniu Wata użyte zostały zarówno ogólnosłowiańskie modele słowotwórcze, jak i liczne oryginalne neologizmy i efekty fonetyczne. Wat z jednej i Wat z drugiej strony przekładu spotykają się, czekając na swoich bułgarskich czytelników”.

Awangardowa tematyka nie jest jedynym przejawem polonistycznej aktywności tygodnika „Literaturen Westnik”. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy szczególne miejsce zajmują bowiem dwa ważne numery czasopisma niemal w całości poświęcone literackim (i nie tylko) aspektom dwóch doniosłych rozdziałów ostatniej wojny.

W rocznicowym 2023 roku ukazał się numer 40 z 22–29 listopada, zatytułowany От другата страна на стената. Културният живот във Варшавското гето (Z drugiej strony muru. Życie kulturalne w warszawskim getcie). Po wprowadzeniu autorstwa Janewa następuje rodzaj antologii, którą otwiera artykuł Jacka Leociaka Separacja i izolacja. Getto. O życiu i literackim w getcie pisze Barbara Engelking, a czasy przedwojenne przywołują w swoich artykułach Eugenia Prokop‑Janiec (Literatura polsko­‑żydowska – termin i pojęcie) i Władysław Panas („Ja – polski poeta i żydowski niemy”. Literatura polsko‑żydowska i żydowsko‑polska w latach 1918–1939). Artykuły Leociaka Powstanie Archiwum Ringelbluma i Literac­kość antologii „Archiwum Ringelbluma” poświęcone są wymienionej w tytule antologii, która – obok opracowanej przez Engelking i Leociaka pracy Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście i antologii Bożeny Keff Tango łez śpiewajcie Muzy – stanowi bezcenne źródło oryginalnych, niemal cudem zachowanych tekstów powstałych w getcie: od Listów do polskiego towarzysza (pióra nieznanego autora), poprzez Podanie Janusza Korczaka oraz, z tego samego źródła, przejmujące reportażowe teksty Stanisława Różyckiego i Lejzora Czernobrody, aż do poezji Władysława Szlengla czy jedenastoletniej Racheli Ofenberg.

W następnym rocznicowym 2024 roku numer 44 tygodnika (z 11–17 grudnia) poświęcony został powstaniu warszawskiemu i opatrzony zbiorczym tytułem Часът „W” и ли­тературата на Варшавското възстание (Godzina „W” i literatura powstania warszawskiego).

Numer otwiera artykuł Margrety Grigorowej, przybliżający czytelnikom i literaturę powstańczą i samo powstanie. Autorka pisze: „W numerze tym prezentowane są zarówno fragmenty literatury powstania i o powstaniu, jak i kilka punktów widzenia w jego postrzeganiu – od apologii do krytyki, od perspektywy wspomnieniowej do analitycznej, co świadczy o ogromnym polemicznym potencjale związanym z pamięcią tego wydarzenia”. Tak więc obok ostro krytycznego (Powstanie jako wybuch szaleństwa) fragmentu Kinderszenen Jarosława Marka Rymkiewicza mamy nie mniej emocjonujące naukowe teksty Sławomira Buryły Literatura wojenna – szanse na powstanie syntezy i Mariana Napiórkowskiego Powstanie umarłych. Historia pamięci 1944–2014, fragment Pamiętnika z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego, przekrojowy artykuł Edwarda Balcerzana Od września do maja (1939–1945) czy przejmujące, tchnące autentyzmem wypowiedzi Krystyny Berwińskiej‑Bargiełowskiej i Władysława Bartoszewskiego zarejestrowane w Archiwum Historii Mówionej. Ważne miejsce w tym swoistym literackim powstańczym albumie zajmują wiersze Anny Świrszczyńskiej, Krystyny Krahelskiej, Krzysztofa Baczyńskiego, Tadeusza Gajcego, Zbigniewa Hegenbarta i Zdzisława Stroińskiego oraz świetnie dobrane zdjęcia dokumentalne.