Już od dwudziestu lat, po operacji serca, biorę lekarstwo na rozrzedzenie krwi i muszę utrzymywać w normie wskaźnik krzepliwości. Ta moja norma to 2,00 do 2,50, ale kiedy pomylę dawkowanie, a na dodatek napiję się za dużo czerwonego wina, nie mówiąc o mocniejszych alkoholach, wskaźnik skacze gwałtownie w górę, krew rozrzedza się do niebezpiecznych granic i byle skaleczenie wywołać może trudny do zatamowania krwotok. Zdarzało mi się już przekraczać normę dwu‑, nawet trzykrotnie, a mój niechlubny rekord to 12,50, dokładnie tyle samo, ile promili alkoholu we krwi miał pewien grabarz z Krakowa, o którym kiedyś przeczytałem w gazecie – dziennikarz kończył notatkę ze zdumieniem: „grabarz żył”. Żyłem i ja. W przychodni zgubili moją kartę z adresem i numerem telefonu, nie mogli więc od razu ostrzec mnie o wyniku testu i kiedy następnego dnia poszedłem go odebrać, pielęgniarka – ładna, zgrabna, wyniosła, niedostępna na co dzień dziewczyna – rzuciła mi się na szyję ze słowami: „Jest pan! Bogu niech będą dzięki. Modliłam się za pana”.

Siedzę na krześle, krew płynąca z nosa powoli przesącza mi się przez tampon, muszę cierpliwie czekać; takich jak ja, z kolorem żółtym, jest siedemnastu, a „czerwonych” – ośmiu. Dwóch „żółtych” wydziera się na cały szpital, chcą być natychmiast opatrzeni. „Pierdolę to, jebane konowały!” – krzyczy jeden, wyrywa sobie wenflon, krew sika na podłogę…

Jeszcze jedna karetka na sygnale, rozsuwane drzwi, ratownicy medyczni wtaczają nosze. „Znowu Święty Mikołaj, kurwa, który to już dzisiaj – słyszę zza konsolety – skąd wy go wzięliście, co ja mam z nim zrobić?”. „Święty Mikołaj” – tak nazywa się tutaj bezdomnych w stanie skrajnego wycieńczenia organizmu. Na oddziale jest osiemnaście łóżek, jeden lekarz, trzy pielęgniarki, salowa, praktykantka, żołnierz wojskowej służby zasadniczej. Na noszach leży brodaty starzec. Z profilu wygląda na rzymskiego senatora. Jest bosy, w cuchnących spodniach, widzę jego spuchnięte fioletowe stopy. „Wszy są?” – pyta koordynator. Ratownik odpowiada: „Tutaj może być wszystko”. Śmiech.

Dla rzetelnego opisu pracy ratownika medycznego reporterowi potrzebne są cztery działania arytmetyczne. Dodaje najtrudniejsze interwencje w ciągu doby, mnoży sumę przez liczbę dyżurów, odejmuje od zarobku brutto opłaty na ZUS i podatki, dzieli wypłatę przez liczbę reanimacji podejmowanych w ciągu miesiąca i oto wynik: „rachunek za ludzkie życie opiewa w Polsce na 14 złotych netto za godzinę”. Historia służby zdrowia jest historią przewlekłej choroby.

„Na bloku kuchennym truli karaluchy. Chłopy tamtejsze, faceci od czarnej roboty, ucieszyli się, że szefostwo sobie poszło i w zatrutym pomieszczeniu urządzili popijawę: sami sobie gospodarze. Nazajutrz rano obraz: kupy zdechłych karaluchów, starych i młodych, i w takich samych karaluszych pozycjach walają się na podłodze faceci. Gospodyni wrzasnęła, ożywili się, rozpełzli, powstawali. Nie tylko przeżyli, ale i nadzwyczaj chwalili sobie popijawę, mówili, że w życiu nie zaznali takiego zadowolenia, żeby wódka tak za duszę brała. Nawdychali się dichlorfosu, no to się zabawili, narozkoszowali się, niby w lesie albo w łaźni. Ale karaluchy truje się raz do roku. Wychodzi na to, że oni mają jeden dzień świąteczny więcej, jako dodatek do tych państwowych. Ale za to jak święto to święto: jakby najpierw zdechli, a potem ożyli, zachwyt życiem z niczym nieporównywalny, niemowlęcy. Mówią, że jak się trutego karalucha spryska wodą, to ożyje, a jak się nie spryska, to nie ożyje”.

Czytam jego dziennik pisany po dyżurach w moskiewskim szpitalu i trudno jest mi oprzeć się wrażeniu, że mówiąc: „Człowiek to brzmi dumnie”, Maksym Gorki niekoniecznie miał rację.