27 kwietnia mija sto czternaście lat od przyjścia na świat Juliana Stryjkowskiego, urodzonego w Stryju autora Głosów w ciemności, Biegu do Fragala, Czarnej róży, Austerii (w oparciu o którą Jerzy Kawalerowicz nakręcił w 1984 roku swój znakomity film z Franciszkiem Pieczką i Wojciechem Pszoniakiem w rolach głównych), Snu Azrila, Przybysza z Narbony, Wielkiego strachu… Jarosław Iwaszkiewicz mówił, że po to objął redakcję „Twórczości”, żeby wydrukować napisane w 1946 roku i wstrzymywane przez cenzurę Głosy w ciemności. W albumie ze zdjęciami przy fotografii z 1963 roku przedstawiającej ich obu na Wawelu Iwaszkiewicz napisał: „dwóch największych polskich pisarzy XX wieku”. Julian Stryjkowski w „Twórczości” kierował działem prozy od 1954 do 1978 roku.
W Archiwum, obszernym jak mało kiedy, publikujemy niezwykle interesującą korespondencję Iwaszkiewicza ze Stryjkowskim, świetnie opracowaną przez Ireneusza Piekarskiego. Do twórczości Stryjkowskiego nawiązuje esej Dawida Szkoły O Stryju i granicach, po części reporterski, po części nostalgiczny i melancholijny, o kulturowym i narodowościowym pograniczu, o przemijaniu i zagładzie światów, o nieumiejętności ludzkości uczenia się na własnych błędach.
Książką miesiąca w kwietniu jest Jarosława Marka Rymkiewicza Adam Mickiewicz odjeżdża na żółtym rowerze, szósty tom cyklu biograficznych opowieści o twórczości i życiu autora Pana Tadeusza, który to cykl zapoczątkował wydany w 1987 roku Żmut. Fragment tej książki poświęcony ciuciubabce drukowaliśmy niedawno, pisze o niej Janusz Drzewucki.
T.S. Eliot nazywał (w Ziemi jałowej) kwiecień najokrutniejszym miesiącem, który wywodzi z nieżywej ziemi łodygi bzu, miesza pamięć z pożądaniem. O przemijalności, o pamięci, o tym, co istnieje, co nie, traktuje wiele tekstów tego numeru na szerokiej i wąskiej szpalcie. Niespodzianki? Wiersze Edwarda Balcerzana. W Przeglądzie zagranicznym Szwecja Miłosza Waligórskiego, Na widnokręgu Jubileuszowy „Widnokrąg” Elżbiety Baniewicz o adaptacji Widnokręgu Wiesława Myśliwskiego, którą ‒ na swój jubileusz stczterdziestolecia ‒ wystawił teatr w Kielcach.
Beata Szymańska Bez tytułu;
Na pustyni;
O mądrości wszechświata;
Wiersz wiosennyprzeczytaj więcej;
Lepiej nie mówić głośno o ciemności;
Dla szukających pociechy;
Mądry człowiek śpi długo;
Mądry człowiek wie;
Mądry człowiek odchodzi
Edward Balcerzan W pierwszych głosach mojej zieleni;
Piękna, piękności, pięknostki;
Za każdym wiatremprzeczytaj więcej;
Gruzy
archiwum
Ireneusz Piekarski „W znaku zgody i niezgody”. Meandry przyjaźni Jarosława Iwaszkiewicza i Juliana Stryjkowskiegoprzeczytaj więcej
opracował i przypisami opatrzył Ireneusz Piekarski
książka miesiąca
Janusz Drzewucki Niepojętość istnienia według Jarosława Marka Rymkiewiczaprzeczytaj więcej
[Jarosław Marek Rymkiewicz Adam Mickiewicz odjeżdża na żółtym rowerze]
wśród książek
Magdalena Piotrowska-Grot Prawo do głosu
[Krystyna Dąbrowska Ścieżki dźwiękowe]
[Miłosz Waligórski Sztuka przekładu]
Bartosz Suwiński Widmowe pakty
[Andrzej Niewiadomski Podwójna kosa. Wiersze z lat 1999–2015]
[Marek Nowakowski Książę Nocy. Najlepsze opowiadania]
[Antoni Pieńkowski Jak zostałem kapitalistą]
[Katarzyna Pochmara-Balcer Lekcje kwitnienia]
Przemysław Pieniążek Szwajcar, list i demony przeszłości
[Wiesław Waszkiewicz Tak blisko]
Paweł M. Wiśniewski Z oddali woła głos nieznany
[Wojciech Engelking Człowiek znikąd]
Janusz Zalewski Jaka to konstelacja?
[Marek Machura Konstelacja]
Katarzyna Szkaradnik Człowiek bez właściwości w ponowoczesności
[Jan Tomkowski Jesień]
na widnokręgu
Tomasz Bohajedyn Apostoł rabantów
Rafał Sulikowski Tacy sami Inni. Mity o psychiatrach i schizofrenikach
Fryderyk Hunia O człowieku współczesnym
Karol Wieczorek Singularity
przegląd zagraniczny
noty
Karol Płatek Z innego porządku
Jerzy Kędzierski Te małe, osiedlowe sklepiki
Włodzimierz Paźniewski Wykrywacz kłamstw
Henryk Waniek Pan docent
Paweł Majcherczyk Higiena umysłu i lęki
palcem na wodzie pisane
Tadeusz Stefańczyk Wody pomącone